Magda Briggeman-Kroonen

Mevrouw Briggeman-Kroonen is ons helaas ontvallen op 30 november 2022. Haar verhaal spreekt daarom nu nog meer tot de verbeelding

24 November 2022

Op 24 november hadden wij Ton van der Hoeven en Marjon Has, een afspraak met mevrouw Briggeman, zeg maar Magda. Natuurlijk brengen wij iets lekkers mee voor bij de koffie en het interview. Achtergrond voor deze afspraak dat Magda en haar vader de heer Kroonen toch wel bijzondere belevenissen hebben meegemaakt met de Wolga Tataren in de periode 40/45. Medio 1943 komen er nogal wat extra militairen naar zowel Hellevoetsluis, Brielle en Oostvoorne. Dit betreft ca. 850 Wolga Tataren (Russen) uit o.a. Siberië. Zij kwamen onder leiding te staan van de Insel-Kommandant Ernst Schermuly die met zijn staf zetelde in het fraaie landhuis Olaertsduyn. Zie foto hieronder.

Op de foto staat Ernst Schermuly in het midden (wit) voor Olaertsduyn

De Tateren hadden zich in gevecht met het Duitse leger massaal met duizenden tegelijk overgegeven aan de Duitsers. Stalin had al geen echt hoge dunk van inzetbaarheid/vechtlust van de Tateren, wat later na het beëindigen van WOII ook zal blijken. De Tataren zijn ook in de periode medio 1943 veelal ingezet voor

bewaking resp. beveiligingstaken. Het is dan ook zeer aannemelijk dat zij ook werden ingezet voor de manbewaking rondom de enclave (400 x800 meter) van de Stelling Biber..

Magda in 1943 (13 jaar) geeft aan dat het gezin Kroonen (verzocht)werd te verhuizen naar de vroegere Conciërge woning gelegen direct achter het Raadhuis. Hierbij was haar vader als bode/conciërge actief. Op zich prima een veel ruimere woning t.o.v. het huis aan de Jacobalaan. Vanuit deze woning achter het raadhuis was er een verbindingsgang direct naar het Raadhuis. In het Raadhuis bevonden zich zoals gewoonlijk in die tijd (Politiebureau) in ieder gemeentehuis 2 cellen. Regelmatig kwam het voor dat soldaten i.c. Wolga Tataren een weekje werden opgesloten. Echter wel een weekje alleen water en weinig brood. Magda van 13 jaar vond dat maar niets, en bracht met goedkeuring van vader en moeder zeer regelmatig extra eten. Ook bleek er veel behoefte om wat Engelse woorden te leren en ook hieraan is in de avond vaak gehoor gegeven. Als vader Kroonen niet aanwezig was dan deden zij de eenvoudige bewakingstaken.

Vooral aan de Tataar Mullanur heeft zij goede herinneringen, meer specifiek met het Engelse onderwijs. De Tataren waren zeer huiverig om teruggezonden te worden naar Rusland, Aangezien dit minimaal strafkamp in de Goelag en een zekere dood kon betekenen. Vermoord.

Foto boven het ouderlijk Woonhuis achter het raadhuis

De repatriëring van de Tataren had alles te maken met de gemaakte afspraken in Jalta, met de geallieerde leiders en Stalin. Een van de gemaakte afspraken was, dat allen elkaars burgers en ex-militairen zo snel mogelijk naar huis te laten gaan.

Ook al moet dit onder dwang geschieden.

Zo waren de Tataren plotseling verplaatste/ ongewenste personen. De Engelse lesjes in het raadhuis waren duidelijk ingegeven om indien mogelijk direct over te stappen naar de geallieerden. Terugkeer naar Rusland zou een zekere dood betekende.

Onder verwijzing boek “Wolga Tataren op Voorne” Nadet Somers. En literatuur van J. Rijpsma alsmede B. Benschop Streekarchief Voorne Putten.

OP deze foto  links treffen we Mullanur Galinow die ook in de cel in het Raadhuis was opgesloten.

Zie foto boven, het kleine raam links van de hoofdingang. Mullanur heeft hier opgesloten gezeten. Magda verzorgde vaak voor extra eten, dit was gezien de aangeleverde kwaliteit echt nodig.

En natuurlijk de Engelse woordjes leren, zie de handgeschreven tekst, en overige namen van de overige die gevangen die hebben gezeten.

Wij zochten nog nogmaals contact met Magda, maar helaas was zij op 30 november 2022 overleden